Fatih Dönemindeki Adalet Anlayışı

Fatih Sultan Mehmet mimarlığı İspilanti adı verilen Rum bir mimara bir cami yaptırıyordu. İnşaat sırasında Fatih'in istemediği şekilde Cami'nin mermer sütunlarından bazılarını mimar İspilanti keser. Fatih ise bu işe çok öfkelenir. Hiç kimseye danışmadan İspilanti efendinin elini kestirir. Bu olay üzerine mimar İspilanti efendi zamanın İstanbul kadısı Sarı Hızır Çelebi'ye başvurur. Olayı inceleyen Hızır Çelebi padişahı çağırır. Padişah Fatih Sultan Mehmet çağrı üzerine mahkemeye gelir. Oturmak üzereyken kadı Hızır Çelebi müdahale ederek: "Hasmınla yüzleştirileceksin, ayağa kalk!" der. Padişah ayağa kalkar ve İspilanti efendi ile yüzleştirilir. İspilanti efendi şikayetçidir ve padişah da onun elini kestirdiğini kabul etmektedir. Şahitler de dinlendikten sonra kadı Hızır Çelebi kararı açıklar: "Mimarın elini kestirenin eli kesilecektir. Kısasa kısas yapılacaktır." Kararı sessizce dinleyen padişahın yanındaki İspilanti efendi yere diz çökmüş ağlıyor ve "Davamdan vazgeçtim, bu adalet karşısında ben de müslüman oluyorum, padişahın eli kesilmesin" diyordu. Bunun üzerine karar değiştirilir. Padişah Sultan Mehmet İspilanti efendiye iyi bir ev verecek, ailesinin geçimini üstlenecek ve masrafları kesesinden ödeyecektir. Dava böylece çözümlenmiş ve mahkeme için gelenler gitmişler bir tek kadı ve padişah kalmıştır. Fatih Sultan Mehmet kadı Hızır Çelebiye kılıcını göstererek şöyle der: "Eğer benim padişahlığımdan korkup iltimas geçseydin ve haksız bir karar vermiş olsaydın billahi şu kılıcımla başını uçururdum!" Bu sözler üzerine kadı Hızır Çelebi de oturduğu minderin altından çıkardığı topuzu göstererek: "Hünkarım, sen de padişahlığından gururlanıp şeriat mahkemesine saygısızlık etseydin ve kararı dinlemeseydin billahi şu topuzla başını ezerdim!" der.